Dom Sierot

Korczakianum mieści się w historycznym budynku Domu Sierot. Adres przedwojenny: Krochmalna 92, dziś Jaktorowska 6.

Kilkukondygnacyjny gmach (suterena, wysoki parter, dwa piętra, poddasze) zbudowany został w latach 1911-1912 według projektu Henryka Stifelmana. Powstał ze składek społecznych zebranych wśród Żydów warszawskich przez Towarzystwo „Pomoc dla Sierot”, które Dom Sierot przez wszystkie lata jego istnienia finansowało.

Poddasza nie zrekonstruowano po zniszczeniach wojennych z września 1939. Tam znajdował się pokój Korczaka z charakterystycznym dużym półokrągłym oknem.

Korczak, dyrektor Domu, Stefania Wilczyńska, naczelna wychowawczyni, i pierwsi wychowankowie zamieszkali w budynku 7 października 1912 roku. Prace wykończeniowe jeszcze trwały. Oficjalne otwarcie nastąpiło 27 lutego 1913 roku.

Dom Sierot w trakcie wojny

Do opuszczenia własnej siedziby jego mieszkańcy zmuszeni zostali na początku listopada 1940 – zarządzeniem niemieckiego okupanta o utworzeniu w Warszawie „dzielnicy zamkniętej”, gdy ta część ulicy Krochmalnej znalazła się poza tworzonym gettem. Drogą wymiany do budynku wprowadziła się, na krótko, szkoła handlowa im. Roesslerów z Chłodnej 33. Jesienią 1941 Dom Sierot ponownie musiał zmienić lokum, przenosząc się na Sienną 16/Śliską 9.

W 1943 r. dom zajęły instytucje niemieckie. Pewnie i dlatego w czasie powstania warszawskiego ocalał, choć na dziedzińcu doszło do egzekucji kilku mieszkańców tzw. frontowego domku. Znajdował się przy bramie od ulicy, w którym mieszkali, jak przed wojną, dawni pracownicy Domu Sierot, Polacy. Rozstrzelany wówczas został wieloletni dozorca Piotr Zalewski.

Losy powojenne

Po wojnie budynek zmieniał lokatorów, m.in. znalazła się w nim szkoła dziennikarska. W 1957 roku zdecydowano się przeznaczyć go, po gruntownej przebudowie, ponownie na instytucję opiekuńczo-wychowawczą – Dom Dziecka nr 2 im. J. Korczaka.