O Korczakianum

Korczakianum jest oddziałem Muzeum Warszawy, który gromadzi, bada, udostępnia i popularyzuje materiały dokumentujące życie i działalność Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita, 1878–1942). W swoich zbiorach przechowuje zarówno dokumenty osobiste, dorobek pisarski i dzieje instytucji tworzonych przez Korczaka, jak i losy jego najbliższych współpracowników oraz wychowanków. Dokumentuje także polską i zagraniczną recepcję dzieła Korczaka oraz bada pamięć o jego postaci.
Do głównych obszarów działalności Korczakianum należą:
- gromadzenie i opracowywanie Kolekcji korczakowskiej oraz innych zbiorów (m.in. księgozbioru, dokumentacji fotograficznej i dźwiękowej),
- prace edytorskie i wydawnicze – w tym udział w przygotowaniu zbiorowego wydania Dzieł Korczaka oraz publikacja mało znanych materiałów źródłowych,
- działalność konsultacyjna i edukacyjna związana z udostępnianiem zbiorów i prezentacją stałej ekspozycji,
- współpraca z krajowymi i zagranicznymi instytucjami, badaczami i społecznikami zainteresowanymi problematyką korczakowską.
Historia instytucji
Korczakianum kontynuuje tradycję Pracowni Korczakowskiej utworzonej w 1977 roku w Instytucie Badań Pedagogicznych, gdzie trafiły pierwsze społeczne zbiory związane z Korczakiem. W 1993 roku powstał Ośrodek Dokumentacji i Badań Korczakianum, a od 2001 roku funkcjonuje on jako część Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, obecnie Muzeum Warszawy.
Dom Sierot
Siedziba Korczakianum mieści się w historycznym budynku Domu Sierot, przy dzisiejszej ulicy Jaktorowskiej 6 (przed wojną – Krochmalna 92). Gmach, zaprojektowany przez Henryka Stifelmana, został zbudowany w latach 1911–1912 ze składek społecznych zebranych przez Towarzystwo „Pomoc dla Sierot”.
7 października 1912 roku do nowego domu wprowadzili się Korczak – dyrektor, Stefania Wilczyńska – naczelna wychowawczyni, oraz pierwsi podopieczni. W czasie wojny Dom Sierot został kilkakrotnie przeniesiony, a sam budynek ocalał z powstania warszawskiego, choć doszło tu do egzekucji mieszkańców tzw. frontowego domku. Po wojnie obiekt pełnił różne funkcje, a w 1957 roku ponownie stał się domem dziecka.
Korczakianum dziś
Obecnie Korczakianum jest miejscem badań, edukacji i popularyzacji idei Korczaka. Tworzy wystawy, organizuje spotkania i warsztaty, prowadzi działalność wydawniczą i edukacyjną. Działa jako centrum wiedzy o Korczaku, dostarczając materiałów badaczom, nauczycielom, muzealnikom i wszystkim zainteresowanym jego myślą pedagogiczną. W swoich projektach łączy historię z refleksją nad współczesnym wychowaniem, promując wartości takie jak szacunek dla dziecka, odpowiedzialność społeczna i współdziałanie.